Rok 2023 już za nami, tylko księgowe będą jeszcze do końca marca myliły rok bieżący z ubiegłym. W tym zawodzie Sylwester jest dopiero 30 kwietnia i rozpoczyna majówkę. Z tej okazji składam życzenia pełne uśmiechów, radości i niepoddawania się nastrojowi w najbardziej depresyjnym dniu roku – Blue Monday. Wyznaczmy sobie realne cele i dążmy do nich małymi kroczkami, dorzucę kilka pomysłów na poprawienie samopoczucia.

Przedsiębiorcy już niedługo staną przed obowiązkiem rozliczenia swoich dochodów w deklaracji rocznej, czas więc zatem rozważyć, czy zrobiliśmy wszystko, by obniżyć daninę płaconą na rzecz Państwa.

Oczywiście podatki trzeba płacić, niemniej warto je konfigurować w rozsądnej wysokości, korzystając w pełni z możliwości zapisów ustaw podatkowych. Przejdźmy zatem do weryfikowania, czy całość naszych wydatków ma pokrycie w fakturach kosztowych, bądź innych dokumentach umożliwiających obniżenie podatków. Zwróćmy uwagę na wszystkie przedpłaty, czy zapłaty kartą – dla przedsiębiorcy liczy się możliwość korzystania z opłaconej usługi lub towaru, co niekoniecznie ma przełożenie na właściwe udokumentowanie transakcji. W wielu firmach karty kredytowe posiadają również kluczowi pracownicy, nie tylko właściciel. Zajrzyjmy zatem do plików przesyłanych przez księgową dotyczących nierozliczonych transakcji czy wręcz brakujących dokumentów. Tam bowiem znajdziemy najwięcej kosztów, które już zostały opłacone, a które nie zostały odpowiednio zaewidencjonowane. A gdy przy tym odzyskamy jeszcze podatek VAT, to da nam korzyść uboczną. Mamy jeszcze chwilę na uzyskanie duplikatów faktur.

Zwróćmy uwagę również na zapłaty występujące w poprzednich latach podatkowych lub otrzymane faktury już po zamknięciu roku 2022 – te wydatki, już przecież poniesione, również możemy rozliczyć w kosztach roku 2023.

Innym sposobem na zmniejszenie podatku jest zwrócenie uwagi na niezapłacone należności – być może są wśród nich takie, które kwalifikują się do zastosowania ulgi na złe długi w podatku dochodowym i w VAT. Warto przy okazji weryfikacji sald z kontrahentami oszacować wielkość należności i ich ściągalność. Wszakże odprowadziliśmy od nich podatki – dochodowy i VAT, a może chociaż tyle uda się odzyskać. W przypadku, gdyby jednak udało się zwindykować przeterminowane kwoty, to zawsze oddamy należną daninę Państwu.

Być może mamy również środki trwałe w firmie – tu warto się przyjrzeć okresowi użytkowania i czy przypadkiem nie możemy zastosować przyspieszonej stawki amortyzacji ze względu na intensywność używania lub stan środka trwałego w momencie zakupu (środek używany może być krócej amortyzowany). Zwracam też uwagę na możliwość odpisania w koszty niektórych środków trwałych o wartości początkowej do 100 tys. rocznie, skorzystanie z amortyzacji jako pomocy de mninimis czy też odpisania jednorazowo zaliczek poczynionych na poczet środków trwałych – wszystkie te przypadki dotyczą już poniesionych wydatków, wystarczy jedynie je zweryfikować.

W przypadku Członków Klastra IT istnieje duże prawdopodobieństwo, że w ramach działalności twórczej nakierowanej na zwiększanie zasobów wiedzy powstają nowe rozwiązania, co umożliwia zastosowanie ulgi na badania i rozwój. Koszty ponoszone w ramach prac rozwojowych mogą być rozliczone podwójnie – w trakcie roku, a następnie odliczymy te same koszty w zeznaniu podatkowym. Od roku 2023 podatnicy prowadzący działalność B+R mogą w pełni wykorzystać oszczędność podatkową z tytułu ulgi B+R, nawet jeśli uzyskali zbyt niski dochód. Za sprawą ulgi na innowacyjnych pracowników można pomniejszyć zaliczki PIT o wartość niewykorzystanej ulgi z powodu zbyt niskiej podstawy opodatkowania lub poniesionej straty.  Z nowych ulg mamy również do dyspozycji ulgę na robotyzację, produkcję próbną czy ekspansję. Drugi rok obowiązuje również ulga sponsoringowa, zwana też ulgą CSR.

Warto dokonać przeglądu zapłaconych kar, odszkodowań czy rekompensat bowiem nie wszystkie te wydatki są z założenia kosztami podatkowymi. Przykładowo kara wypłacona z powodu niezrealizowania minimalnego wolumenu zamówienia naliczona na podstawie umowy, czy wydatki na naprawienie niezawinionych szkód w mieniu kontrahenta są uznawane za koszt podatkowy. Tak samo rękojmie i wypłaty gwarancyjne lub kary umowne będące konsekwencją odstąpienia od umowy. Przy kwalifikowaniu kar umownych i odszkodowań sprawdźmy, czy nie mają związku ze stanem zagrożenia epidemicznego Covid-19. Istotna jest przyczyna wypłaty, a nie jej termin.

A może otrzymaliśmy odszkodowanie za szkody w środku trwałym i wydatkowaliśmy je na remont tego środka lub zakup / wytworzenie podobnego środka trwałego. Skorzystajmy z przysługującego nam zwolnienia w CIT. Art. 17 ust. 1 pkt 54a).

Hitem w obniżaniu podatku dochodowego u podatników CIT jest naliczanie hipotetycznych odsetek od kapitału własnego zatrzymanego w firmie lub wniesionych dopłat. Z tej preferencji skorzystają jedynie spółki będące podatnikami CIT i mimo, że nie dochodzi do wydatkowania środków, spółka może pomniejszyć swoje zobowiązanie podatkowe. Można potrącać to już w momencie obliczania zaliczek na podatek. Koszt ten jest regulowany referencyjną stopą podatkową NBP powiększoną o 1 pp – w roku 2023 jest to 7,75%. Maksymalnie można ująć w kosztach podatkowych 250 tys. zł na rok – do odzyskania jest prawie 50 tys. podatku. Warunkiem wykazania kosztu w przypadku zatrzymanych zysków jest przekazanie ich na kapitał zapasowy, bądź rezerwowy spółki.

Wspomnę również o zmianie przepisów dotyczących ujmowania wynagrodzeń – od 2023 roku mamy możliwość ujmowania w kosztach podatkowych wynagrodzeń w miesiącu, za który są należne (a nie wypłacone) pod warunkiem, że zachowano terminy wynikające z przepisów prawa pracy, umowy bądź innego stosunku prawnego. Zasadę stosuje się również do składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowanej przez pracodawcę. Zmiana umożliwiła wykazanie składek ZUS w kosztach o 2 miesiące szybciej niż w roku 2022. Premiowana jest terminowość wypłaty wynagrodzenia i opłacania składek ZUS.

Przy obniżaniu podatków nie można zapomnieć również o kwestii niemal podstawowej, czyli rozliczaniu strat podatkowych, poniesionych w latach ubiegłych od podstawy opodatkowania w roku 2023. Pamiętajmy, że straty możemy odliczać w pełnej wysokości – jednorazowo do kwoty 5 mln zł, a jeżeli mamy ich więcej to wykorzystujemy je przez 5 lat podatkowych (lata 2018-2022) – ma to znaczenie w firmach młodych, startujących na rynku, gdzie początkowe tworzenie produktu dopiero w latach następnych przekłada się na zyski.

Duże spółki powinny też pamiętać o zniesieniu ograniczenia możliwości zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na nabycie niektórych usług niematerialnych i praw – można nadal (przez 5 lat) rozliczać nieodliczoną nadwyżkę tych kosztów. Głównie chodzi tu o koszty uchylonego 31.12.2021r. art. 15e ust. 1 ustawy o CIT – usług doradczych, reklamowych, poręczeń i gwarancji oraz opłat za korzystanie z praw. Dotyczy transakcji na rzecz podmiotów powiązanych.

Podsumowując: z artykułu, który miał mieć charakter notatki wyszło całkiem pokaźne zestawienie możliwości odzyskania zapłaconego podatku dochodowego. Rozwiązań jest wiele i jestem przekonana, że nie wyczerpałam wszystkich możliwości – do najpopularniejszych i najłatwiejszych do zastosowania należy przegląd nierozliczonych transakcji, zastosowanie ulgi na złe długi, weryfikacja amortyzacji czy terminów rozliczania wynagrodzeń. Z pewnością Państwa działy finansowe znają większość rozwiązań. Jeżeli jednak któreś byłyby niezrozumiałe, to pozostajemy do dyspozycji, by umożliwić optymalizację obciążeń podatkowych.

Agnieszka Zamaro-Wiśniewska – biegły rewident

Autorka jest pasjonatką podatków i poszukiwaczką optymalnych rozwiązań podatkowych i dostosowania ewidencji księgowej do wymagań rynku.