Apel przedsiębiorców o zmiany – wypracowanie stanowiska nt. składki zdrowotnej wobec propozycji MF z 21.03.2024

W piątek 12 kwietnia 2024 Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Adam Abramowicz spotkał się w Szczecinie z przedsiębiorcami województwa zachodniopomorskiego. W ramach dyskusji przedsiębiorcy mogli się wypowiedzieć na temat proponowanych przez rząd zmian w składce zdrowotnej a także zawartej w umowie koalicyjnej obietnicy, iż zwolnienie chorobowe pracownika od pierwszego dnia będzie opłacane ze środków ZUS.

Dla przypomnienia proponowane przez Ministerstwo Finansów w porozumieniu z Ministerstwem Zdrowia zmiany w składce zdrowotnej obniżały ją do kwoty stałej 9% z 75% płacy minimalnej w przypadku opodatkowania podatkiem wg. zasad ogólnych. W przypadku wyboru podatku liniowego 19% składka ta miałaby być taka sama jak w przypadku opodatkowania wg. skali do osiągnięcia dwukrotności przeciętnego wynagrodzenia a powyżej płacona w wysokości 4,9% składki zdrowotnej. Największe zmiany projektowano w przypadku podatku ryczałtowego – stałą składkę wynosząca 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia przewidywano do osiągnięcia przychodu w wysokości czterokrotności miesięcznego przeciętnego wynagrodzenia.  Po jego przekroczeniu składka ma wynosić 3,5% od nadwyżki.

Takie zmiany zostały przyjęte pozytywnie w przypadku podatku wg. zasad ogólnych – oraz jako idące w dobrym kierunku w pozostałych formach opodatkowania. Zwrócono uwagę, iż tylko w niewielkim stopniu i głównie przy opodatkowaniu wg. zasad ogólnych proponowane zmiany upraszczają wyliczenia składkowe.

Postulaty jakie wysunięto na spotkaniu dotyczyły uproszczenia wyliczeń składkowych dla wszystkich form opodatkowania tak by przewidywalność obciążeń pozwoliła obniżyć koszty obsługi biznesu. Złożona w kampanii wyborczej obietnica przywrócenia składki ryczałtowej mogłaby zostać spełniona, gdyby wszystkie formy rozliczeń podatkowych zostały obciążone w taki sam sposób. Mając jednak na uwadze dochody budżetu przedsiębiorcy zaproponowali zwiększenie podstawy wyliczania składki do 100% minimalnego wynagrodzenia a nie jak projektowało Ministerstwo Finansów 75% wynagrodzenia minimalnego. Kwota ta powinna zrekompensować zmniejszenie planowanych wpływów ze składki najlepiej zarabiających przedsiębiorców.

Pojawiające się zarzuty, że przedsiębiorcy płacą niższe składki na ubezpieczenie zdrowotne niż najniżej zarabiający jest argumentem chybionym, bowiem w przypadku wynagrodzenia minimalnego składka na ubezpieczenie zdrowotne jest liczona po potrąceniu składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe płacone przez pracownika. Wynagrodzenie brutto jest pomniejszane o 13,71% i dopiero od tej kwoty pobierana jest składka zdrowotna.

Redystrybucję dochodów najwyżej zarabiających można zaś realizować innymi metodami np. podnosząc stawki podatku ryczałtowego a nie manipulując przy zwiększaniu oprocentowania składki zdrowotnej.

Jesteśmy zaniepokojeni brakiem prac nad zaproponowanymi zmianami, bowiem przepisy sankcjonujące powinny być ogłoszone jeszcze w bieżącym roku, tak by mogły obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku. Obecnie poza ogłoszeniem propozycji nie pojawiły się projekty ustaw. Mając na uwadze proces legislacyjny zmany mogą nie być procedowane przed przerwą wakacyjną.

Przejęcie świadczeń z tyt. zwolnień chorobowych przez ZUS już od 1 dnia

Drugim zagadnieniem poruszanym na spotkaniu było przypomnienie o wpisanych w umowę koalicyjną zapisach o przejęciu przez ZUS obciążeń z tyt. zwolnień pracowniczych już od pierwszego dnia choroby. Obecnie przedsiębiorca jest obciążany kosztami pierwszych 33 lub 14 dni choroby. Zwrócono tu uwagę na nierówność traktowania pracowników i dyskryminowaniu pracodawców zatrudniających młodsze zespoły. Taka nierównowaga wpływa na zachwianie konkurencyjności wśród prowadzących biznes. Opłacanie absencji chorobowych dla firm z sektora MŚP jest znaczącym obciążeniem budżetu bowiem szczególnie w małych firmach, nie ma rezerw w zasobach pracowniczych. Przedsiębiorca nie dość, że opłaca zwolnienie pracownika to często jego nieobecność przynosi wymierne straty w przychodach, bo nie ma możliwości zastąpienia chorego, a jeżeli już znajdzie zastępstwo to ponosi koszty dodatkowego zatrudnienia zastępcy. Polska należy do tych krajów Unii Europejskiej, w których pracodawca najdłużej obciążony jest obowiązkiem wypłacania pracownikowi zasiłku chorobowego. Rozgoryczenie przedsiębiorców jest duże, uważają ze znowu zostali oszukani, bowiem o ile zmiany nad składką zdrowotną ogłoszono przed upływem 100 dni od powołania rządu to już o zmianach w przepisach dotyczących wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez ZUS nie podjęto żadnych rozmów.

Oczywiście są obawy czy ZUS podoła tym obciążeniom. Jesteśmy jednak przekonani, iż przejęcie obsługi zwolnień przez ZUS znacząco obniży ilość absencji chorobowych, bowiem ma narzędzia i skuteczne metody kontroli zwolnień pracowniczych w przeciwieństwie do przedsiębiorców. Tym bardziej są oni przerażeni propozycjami by wynagrodzenie chorobowe wynosiło 100% podstawy a nie jak obecnie 80% dla wszystkich a nie tylko ciężarnych czy osób poszkodowanych w wyniku wypadku w pracy. Takie zmiany jeszcze bardziej obciążą finansowo przedsiębiorców. Pracownicy należą do grupy najchętniej korzystającej ze zwolnień lekarskich, przedsiębiorca bądź zleceniobiorca jest zainteresowany ograniczaniem chorobowego wiedząc, że w tym czasie nie zarabia. 

Przed zbliżającymi się wyborami do europarlamentu mamy ostatnią szansę na wpłynięcie na polityków by wsłuchali się potrzeby przedsiębiorców oraz rozpoczęli procesy legislacyjne dotrzymujące obietnic danych przy wyborach parlamentarnych. Odbuduje to zaufanie przedsiębiorców do państwa i rządu.

Kończąc spotkanie Rzecznik podziękował za owocną współpracę z przedsiębiorcami. Wyrażamy ubolewanie z powodu jednokadencyjności urzędu, bowiem Pan Adam Abramowicz jest organem ochronnym przedsiębiorców i nieraz wskazywał na uchybienia w przepisach, bariery czy nierówne traktowanie przedsiębiorców. Rzecznik podejmuje próby dialogu i wypracowuje rozwiązania chroniące mały biznes w Polsce dlatego uważam, że sprawdzona osoba na tym stanowisku powinna mieć możliwość wyboru jej na drugą kadencję. Następca obecnego rzecznika ma wysoko ustawioną poprzeczkę by skutecznie działać na rzecz sektora MŚP. Panie Adamie dziękujemy za zaangażowanie, wyrażając nadzieję na dalszą współpracę ze środowiskiem przedsiębiorców.